Dzieci w wieku wczesnoszkolnym często dysponują swoim kieszonkowym, z którego mogą finansować swoje zachcianki (np. słodycze czy zabawki). Zaspokajanie potrzeb dziecka (np. kupno ubrań czy podręczników) pozostaje w gestii rodziców, jednak starsze dzieci mogą, a nawet powinny współuczestniczyć w decyzjach finansowych dotyczących wszystkich swoich spraw – w tym również potrzeb.
Dzieci w wieku wczesnoszkolnym często dysponują swoim kieszonkowym, z którego mogą finansować swoje zachcianki (np. słodycze czy zabawki). Zaspokajanie potrzeb dziecka (np. kupno ubrań czy podręczników) pozostaje w gestii rodziców, jednak starsze dzieci mogą, a nawet powinny współuczestniczyć w decyzjach finansowych dotyczących wszystkich swoich spraw – w tym również potrzeb.
Pierwsze decyzje finansowe, w których współuczestniczą dzieci, zapadają wcześniej niż się nam wydaje – dziecko chce, wskazuje tę czy inną zabawkę. Po pewnym czasie rozumie, że nie może mieć wszystkiego. Co więcej – pojmuje, że rzeczy kupuje się za pieniądze, których zwykle mamy mniej lub bardziej ograniczoną ilość. Dzieci w wieku szkolnym zwykle miewają już swoje pieniądze – czy to z kieszonkowego, czy to otrzymane na przykład w formie prezentów od dziadków. Towarzyszą temu oszczędzanie na większe wydatki i w pełni suwerenne decyzje finansowe... Ale to wszystko „na niby”. W szczególności w rodzinach, gdzie nie brakuje pieniędzy na potrzeby, dziecko niemalże do progu emocjonalnej i intelektualnej dojrzałości w bardzo ograniczonym stopniu podejmuje decyzje dotyczące potrzeb. Co najwyżej – w wieku nastu lat zaczyna intensywniej negocjować dobór garderoby.
W rezultacie wielu ludzi wchodzi w dorosłe życie, a przynajmniej – osiąga wiek, w którym mogłoby nie tylko wydawać, ale i zarabiać pieniądze, uczestnicząc w bardzo niewielu decyzjach o realnych konsekwencjach. Tymczasem nastolatkowie potrafią podejmować racjonalne decyzje, a także powinni znać i rozumieć siłę nabywczą pieniądza. Jeżeli zadbaliśmy o edukację finansową, kiedy dziecko było młodsze (np. wprowadzając kieszonkowe, ucząc oszczędzania i po prostu rozmawiając o pieniądzach), nastolatek jest w pełni gotowy, aby brać udział w finansowych decyzjach dotyczących własnych potrzeb. Dlatego warto dziecko w wieku licealnym uczynić pełnoprawnym partnerem decyzji finansowych dotyczących rzeczy niezbędnych – takich na przykład, jak szkolna wyprawka.
Dziecko musi mieć podręczniki, strój na WF, zeszyty, pomoce naukowe, plecak. Jednak, jak każdy rodzic wie, jest tu pewne pole manewru i możliwość alokacji środków: plecak może być tańszy lub droższy, tenisówki markowe lub niekoniecznie… Nastolatek powinien móc te decyzje podjąć samodzielnie i – co ważne – korzystając z całościowego skończonego budżetu, a nie dotacji celowych na poszczególne elementy. Ćwiczenie „jak kupić tani plecak, żeby zostało ze stówki wręczonej przez tatę” rozwija co prawda pewne umiejętności finansowe, ale nie w skali, na jaką nastolatek jest intelektualnie i emocjonalnie gotowy.
Stopień swobody, jaki damy dziecku w tego rodzaju decyzjach finansowych, powinien być uzależniony od naszej gotowości do poniesienia konsekwencji potencjalnie błędnych wyborów. Wyprawa po wyprawkę będzie szczególnie edukacyjna, jeżeli nie będzie „dogrywki”, a nasze dzieci będą musiały przez cały rok radzić sobie z tym, co kupiły. Możemy oczywiście wymagać, aby na liście zakupów znalazły się rzeczy niezbędne, jednocześnie pewne pozycje pozostawiając w stu procentach do decyzji dziecka. Opcjonalny może być na przykład strój gimnastyczny. Jeżeli dziecko nie wyrosło z zeszłorocznego i jest gotowe nosić go dalej, powinniśmy mu pozwolić zrezygnować z tego zakupu i zainwestować zaoszczędzone pieniądze inaczej. Dajmy jednocześnie do zrozumienia, że na „opcjonalne” zakupy dodatkowych pieniędzy w tym roku nie będzie.
Aby zapobiec poważniejszym problemom, warto wspólnie stworzyć listę potrzeb, wpisując na nią rzeczy, które uważamy za niezbędne, i zobowiązać dziecko do kupienia ich w pierwszej kolejności, ale samodzielnie. Tu również bowiem jest pole do wyboru – pewna liczba zeszytów jest konieczna, ale przecież zeszyty bywają droższe i tańsze.
Wyprawa po wyprawkę może być więc pierwszymi prawdziwie dorosłymi zakupami naszego dziecka – powodem do dumy i satysfakcji. Warunkiem sukcesu jest jednak świadoma edukacja finansowa od najmłodszych lat – jeżeli ją zaniedbaliśmy, nie powinniśmy nastolatka rzucać na aż tak głęboką wodę.
Gra w szachy, poza tym, że jest przyjemną rozrywką i może sprawiać wiele radości, to niesie ze sobą także różne dodatkowe korzyści i sprzyja wszechstronnemu rozwojowi dziecka.
Zastanawiasz się, jak pomóc dziecku w nauce liczenia? Przeczytaj nasz wpis i zobacz, jak zwykłe paragony mogą pomóc w nauce matematyki!
Finansiaki są rodziną taką jak każda (rysunkowa) rodzina. Mają swoje pasje, charaktery, zainteresowania, przygody, oswojonego dinozaura i nieco za duże oczy. Zostali stworzeni, by pomóc wam – i nauczycielom – rozmawiać z dziećmi o pieniądzach.
O pieniądzach trzeba rozmawiać, ale można też się nimi bawić, przy okazji ucząc dzieci podstawowych umiejętności finansowych. Sprawdź, jak to zrobić!
Jeżeli nie robisz list zakupów, zacznij. Skorzystasz na tym zarówno ty (i domowy budżet), jak i twoje dziecko. Zwłaszcza jeśli powierzysz mu odpowiedzialną rolę “strażnika listy”.
Błagalne “kup mi, kup mi” jest w sklepach dźwiękiem niemal równie powszechnym, co odgłos czytnika kodów kreskowych przy kasie. Dzieci chcą bardzo dużo, chcą intensywnie i – w większości wypadków - krótkotrwale.
Rodzice zazwyczaj nie rozmawiają z dziećmi o pieniądzach z podobnych powodów, z jakich unikają rozmów o seksie.
Wraz z powolnym, ale nieuchronnym odchodzeniem do lamusa fizycznych form pieniędzy, coraz rzadziej mamy okazję by “nakarmić skarbonkę”.
Gdy dziecko zaczyna uczęszczać do szkoły, pojawia się potrzeba, aby – choćby na wszelki wypadek – dysponowało pieniędzmi.
Gra „Finansiaki”, w której możesz wraz z rodziną wcielić się w rolę Finansiaków, bezpośrednio porusza tematy wyborów finansowych i może stać się pretekstem do rozmowy o zarządzaniu budżetem.
Tak naprawdę, uczenie dzieci o finansach nie jest wcale trudne. Pieniądze nas otaczają, a dzieci mają pełno okazji do obserwacji i nauki w praktyce. Rodzic powinien być jednak – jak w każdym innym aspekcie życia – świadomym przewodnikiem.
Dzieci w wieku wczesnoszkolnym często dysponują swoim kieszonkowym, z którego mogą finansować swoje zachcianki.
Od pewnego czasu możemy obserwować wzrost popularności zajęć dla dzieci dotyczących ekonomii. Czy jest to moda, która za chwilę przeminie, czy może jednak realna potrzeba?
Wakacje to idealny moment na podjęcie pracy przez nastolatków. Jak wynika z badania Santander Bank Polska, choć ponad 80% młodych ludzi dostaje pieniądze na swoje wydatki, tylko 42% otrzymuje regularne kieszonkowe. Już co 3. nastolatek zarabia – w domu lub poza nim.
Rok Edukacji Ekonomicznej to okazja, aby sprawdzić, jak w polskich domach wygląda socjalizacja finansowa dzieci między 7. a 12. rokiem życia. Wyniki badania Santander Bank Polska są zaskakujące.
