Błagalne „kup mi, kup mi” jest w sklepach dźwiękiem niemal równie powszechnym, co odgłos czytnika kodów kreskowych przy kasie. Dzieci chcą bardzo dużo, chcą intensywnie i – w większości wypadków – krótkotrwale. Jak poradzić sobie z nagłą, silną potrzebą kolejnej zabawki, która po kilku chwilach poleci w kąt?
To dylemat uniwersalny. Ogromna większość rodziców – bardzo słusznie – nie spełnia każdej zachcianki swojego dziecka, świadoma jej przejściowego charakteru. Odmawiamy nie tylko dlatego, że żal nam pieniędzy, ale również dlatego, że nie chcemy przyzwyczajać dziecka, że każde jego impulsywne życzenie jest spełniane. Dla własnego i dziecka dobra nie chcemy zaśmiecać domu przedmiotami, które będą jedynie gromadzić kurz. Obiekt chwilowych i nagłych żądań może nam też nie odpowiadać z różnych, chociażby estetycznych, powodów. Wreszcie – możemy zwyczajnie nie mieć pieniędzy na coś, co wydaje się nam przelotną zachcianką. Jak więc odmawiać? A raczej – jak nie odmawiać? Można wyznaczyć kilka prostych zasad.
Pokaż dziecku infografikę na temat robienia zakupów.
„Nie kupię ci tego, bo nie mam pieniędzy” – to uproszczenie, skrót myślowy, albo – najczęściej – wygodna wymówka ucinająca wszelką dyskusję. To „białe kłamstwo” jest jednym z pierwszych, które dzieci poznają. Z punktu widzenia edukacji finansowej uczy dzieci, że pieniądze należą do takiej dziwnej, tajemniczej sfery, w której rodzice nie są szczerzy. A to źle. Zamiast odmawiać dziecku zakupu mówiąc „nie mam pieniędzy”, lepiej jest powiedzieć na przykład „nie mieliśmy w planach tego zakupu”. W tym momencie można też podjąć rozmowę na temat planowania wydatków i rodzinnego budżetu, a także na temat różnic pomiędzy potrzebami i zachciankami.
Zwłaszcza jeżeli w innym wypadku nie miałbyś problemu z kupieniem tej konkretnej zabawki. Nie szukaj innych wymówek. Sytuacja może być dla ciebie niezręczna, zasadniczą rozmowę możesz odbyć już po wyjściu ze sklepu, ale nie ma żadnej ujmy w powiedzeniu dziecku, że na tę czy inną zachciankę trzeba będzie zaoszczędzić. Możesz również powiedzieć, że nad tym konkretnie zakupem będziecie się musieli wspólnie zastanowić. Finansowy aspekt zakupu nie powinien być ukrywany przed dzieckiem. To, że są rzeczy, na które nas stać, i takie, które przekraczają nasze możliwości finansowe, jest lekcją, którą ogromna większość dzieci odbiera w praktyce. Dobrze, jeżeli towarzyszy jej rozmowa. Jeśli jednak masz w danej chwili istotne problemy finansowe, staraj się nie obciążać nimi dziecka. Twoim zadaniem jest przede wszystkim zapewnienie dziecku poczucia bezpieczeństwa. Trzeba zatem w takich sytuacjach uważać na słowa i emocje (choć to bywa dla dorosłych bardzo trudne). Staraj się dziecku pokazać, jak planujesz wyjść z trudnej obecnie sytuacji, a nie strasz go niepewną przyszłością.
Powiedz dziecku, że czasami dobrze jest sprawdzić, czy się czegoś naprawdę chce i czy innych rzeczy nie chce się bardziej. Zaproponuj, że wspólnie zastanowicie się w domu, czy właśnie upatrzona zabawka jest tym, czego chce najbardziej. Powiedz, że ty robisz dokładnie tak samo, bo czasami nagły zakup okazuje się zupełnie nietrafiony i potem żałujesz popełnionego błędu. Jeżeli uważasz, że ten przekaz jest zbyt skomplikowany dla twojego dziecka, to jesteś w błędzie! Pod warunkiem oczywiście, że za twoimi słowami pójdą czyny. Obietnica to obietnica, nawet jeżeli dziecko o niej zapomni. Zapytaj po pewnym czasie, z dala od sklepu, czy dziecko wciąż chce dany przedmiot, zaproponuj alternatywę i wspólnie umówcie się, kiedy i co kupicie.
Jeżeli dajesz swojemu dziecku kieszonkowe, możesz zasugerować, żeby samo sfinansowało swoją zachciankę. Być może wiązać się to będzie z koniecznością oszczędzania i wyrzeczeń, ale o to właśnie chodzi. Dziecko nie tylko nauczy się odraczania gratyfikacji i samodyscypliny, ale i w praktyce zrozumie, że świat finansów jest kwestią wyborów, planowania i hierarchizowania potrzeb i zachcianek. Więcej materiałów na temat oszczędzania znajdziesz tu.
Gra w szachy, poza tym, że jest przyjemną rozrywką i może sprawiać wiele radości, to niesie ze sobą także różne dodatkowe korzyści i sprzyja wszechstronnemu rozwojowi dziecka.
Zastanawiasz się, jak pomóc dziecku w nauce liczenia? Przeczytaj nasz wpis i zobacz, jak zwykłe paragony mogą pomóc w nauce matematyki!
Finansiaki są rodziną taką jak każda (rysunkowa) rodzina. Mają swoje pasje, charaktery, zainteresowania, przygody, oswojonego dinozaura i nieco za duże oczy. Zostali stworzeni, by pomóc wam – i nauczycielom – rozmawiać z dziećmi o pieniądzach.
O pieniądzach trzeba rozmawiać, ale można też się nimi bawić, przy okazji ucząc dzieci podstawowych umiejętności finansowych. Sprawdź, jak to zrobić!
Jeżeli nie robisz list zakupów, zacznij. Skorzystasz na tym zarówno ty (i domowy budżet), jak i twoje dziecko. Zwłaszcza jeśli powierzysz mu odpowiedzialną rolę “strażnika listy”.
Błagalne “kup mi, kup mi” jest w sklepach dźwiękiem niemal równie powszechnym, co odgłos czytnika kodów kreskowych przy kasie. Dzieci chcą bardzo dużo, chcą intensywnie i – w większości wypadków - krótkotrwale.
Rodzice zazwyczaj nie rozmawiają z dziećmi o pieniądzach z podobnych powodów, z jakich unikają rozmów o seksie.
Wraz z powolnym, ale nieuchronnym odchodzeniem do lamusa fizycznych form pieniędzy, coraz rzadziej mamy okazję by “nakarmić skarbonkę”.
Gdy dziecko zaczyna uczęszczać do szkoły, pojawia się potrzeba, aby – choćby na wszelki wypadek – dysponowało pieniędzmi.
Gra „Finansiaki”, w której możesz wraz z rodziną wcielić się w rolę Finansiaków, bezpośrednio porusza tematy wyborów finansowych i może stać się pretekstem do rozmowy o zarządzaniu budżetem.
Tak naprawdę, uczenie dzieci o finansach nie jest wcale trudne. Pieniądze nas otaczają, a dzieci mają pełno okazji do obserwacji i nauki w praktyce. Rodzic powinien być jednak – jak w każdym innym aspekcie życia – świadomym przewodnikiem.
Dzieci w wieku wczesnoszkolnym często dysponują swoim kieszonkowym, z którego mogą finansować swoje zachcianki.
Od pewnego czasu możemy obserwować wzrost popularności zajęć dla dzieci dotyczących ekonomii. Czy jest to moda, która za chwilę przeminie, czy może jednak realna potrzeba?
Wakacje to idealny moment na podjęcie pracy przez nastolatków. Jak wynika z badania Santander Bank Polska, choć ponad 80% młodych ludzi dostaje pieniądze na swoje wydatki, tylko 42% otrzymuje regularne kieszonkowe. Już co 3. nastolatek zarabia – w domu lub poza nim.
Rok Edukacji Ekonomicznej to okazja, aby sprawdzić, jak w polskich domach wygląda socjalizacja finansowa dzieci między 7. a 12. rokiem życia. Wyniki badania Santander Bank Polska są zaskakujące.
